Een op de zes inwoners van Caribisch Nederland rookt, een op de acht is een zware drinker en ruim zes op de tien hebben overgewicht. De helft van de inwoners beweegt voldoende. Vrouwen roken en drinken veel minder dan mannen, maar hebben vaker ernstig overgewicht (obesitas) en bewegen minder. Dit blijkt uit de Health Study die in 2017 op Caribisch Nederland is uitgevoerd.
Samen met de afdelingen Publieke Gezondheid van de Openbare Lichamen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba hebben het CBS en het RIVM in 2017 een gezondheidsmonitoringsonderzoek uitgevoerd in Caribisch Nederland. Deze Health Study Caribisch Nederland is uitgevoerd om inzicht te krijgen in de gezondheidstoestand van de bevolking op de eilanden en in frequent voorkomende infectieziekten, en te onderzoeken of de bevolking goed beschermd is tegen de infectieziekten waartegen zij wordt ingeënt in het kader van het Rijksvaccinatieprogramma. Er hebben 1 900 personen aan het onderzoek meegedaan.
Weinig zware rokers
Van de bewoners in Caribisch Nederland zegt 17 procent te roken. Slechts 2 procent rookt zwaar, gemiddeld minstens 20 sigaretten per dag. Vrouwen roken veel minder vaak dan mannen. Het rookgedrag verschilt per eiland. Op Saba rookt 24 procent van de bewoners, op Bonaire 17 procent en op Sint Eustatius 13 procent. Voor alle eilanden geldt dat het aantal zware rokers relatief gering is.
In Caribisch Nederland wordt 11 procent van de inwoners die zelf niet roken, minstens één uur per dag binnen aan tabaksrook van anderen blootgesteld. Voor Bonaire is dat percentage 12, voor Sint Eustatius 3 en voor Saba 11. Ook kinderen worden blootgesteld aan tabaksrook van anderen. Zo blijkt dat op Bonaire 9 procent van de 0- tot 12-jarigen minstens één uur per dag meerookt, van de niet rokende 12- tot 16-jarigen is dat 14 procent. Op Sint Eustatius en Saba lijken kinderen minder blootgesteld te worden aan de rook van anderen.
Onder vrouwen veel minder zware drinkers
Een op de acht inwoners van Caribisch Nederland drinkt zwaar. Van de vrouwen is dit 8 procent, van de mannen 17 procent. Vrouwen drinken op alle drie de eilanden minder alcohol dan mannen.
Op Sint Eustatius is het percentage zware drinkers het laagst, 8 procent. Op Saba is het percentage zware drinkers 16 en op Bonaire 12.
Mannen bewegen meer
De helft (49 procent) van de inwoners van Caribisch Nederland voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Het percentage mannen dat aan de norm voldoet is met 59 hoger dan het percentage vrouwen (38). Vrouwen op Saba blijken lichamelijk veel actiever dan vrouwen op Bonaire en Sint Eustatius. Van de vrouwen op Saba voldoet 58 procent aan de beweegnorm, van de vrouwen op Bonaire 38 procent en van de vrouwen op Sint Eustatius 32 procent.
Bijna helft vrouwen op Sint Eustatius ernstig te zwaar
Ruim zes op de tien Caribische Nederlanders hebben overgewicht, van wie de helft ernstig overgewicht. Vrouwen en mannen hebben even vaak overgewicht, maar bij vrouwen is het vaker ernstig. Van de vrouwen heeft 36 procent ernstig overgewicht (obesitas), van de mannen 26 procent. Op Sint Eustatius is het percentage vrouwen met obesitas het hoogst: 46 procent.
Meer ernstig overgewicht in Caribisch Nederland
Bovenstaande resultaten zijn niet zuiver te vergelijken met de cijfers voor Europees Nederland wegens methodologische verschillen. Wel kan geconcludeerd worden dat naar verhouding minder personen in Caribisch Nederland zelf roken. Daar staat tegenover dat niet-rokers beduidend vaker rook van anderen binnenkrijgen dan in Europees Nederland (bij kinderen ligt dit percentage zelfs 4 keer zo hoog). Daarnaast komt ernstig overgewicht veel meer voor in Caribisch Nederland. Het obesitaspercentage is in Caribisch Nederland minstens dubbel zo hoog.
Bronnen:
Maatwerk – Leefstijl HSCN en toelichting gebruikte definities
https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2018/22/leefstijl-in-caribisch-nederland
StatLine – Leefstijl en (preventief) gezondheidsonderzoek Europees Nederland
https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83021NED/table?dl=BE42
Health Study Caribisch Nederland
Dit zijn de eerste resultaten uit de Health Study Caribisch Nederland. De uitkomsten zijn voor dit nieuwsbericht toegespitst op leefstijl. De eerste resultaten van het onderzoek naar de beschermingsgraad tegen infectieziekten komen later dit jaar beschikbaar. De Health Study Caribisch Nederland zal worden gebruikt bij het opstellen van de volksgezondheidsrapportage die elk eiland maakt en vormt een belangrijke basis voor het vormgeven van het gezondheidsbeleid van de eilanden door het lokale bestuur. De informatie over ongezond gedrag is van belang omdat dit tot ziekten als diabetes, allerlei vormen van kanker en hart- en vaatziekten kan leiden.
Zwaar drinken
Drinkt minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol op 1 dag (man), drinkt minstens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol op 1 dag (vrouw).
Nederlandse Norm Gezond Bewegen
De Nederlandse norm geeft aan hoeveel lichaamsbeweging minimaal nodig is voor de instandhouding en verbetering van de gezondheid. Om aan de norm te voldoen moeten kinderen van 4 tot 12 jaar ten minste 7 dagen per week minimaal 60 minuten matig-intensief bewegen. Jongeren van 12 tot 18 jaar moeten dagelijks minimaal een uur matig-intensief bewegen, bijvoorbeeld fietsen. Personen vanaf 18 jaar dienen minstens 5 dagen per week minimaal een half uur matig-intensief te bewegen. Voor personen van 18 tot 55 jaar is ‘matig-intensief’ strenger gedefinieerd dan voor ouderen. Zij moeten bijvoorbeeld wandelen in een tempo van 5 km per uur, voor 55-plussers is rustig wandelen (4 km per uur) al voldoende. In 2017 heeft de Gezondheidsraad overigens nieuwe beweegrichtlijnen opgesteld.
Overgewicht
De meest gebruikte maatstaf voor overgewicht is de body mass index (BMI), gedefinieerd als het gewicht in kg gedeeld door het kwadraat van de lengte. Bij een BMI van 25 of hoger is sprake van overgewicht, bij een BMI van 30 of hoger van ernstig overgewicht (obesitas). Voor kinderen zijn deze grenzen leeftijdsafhankelijk en wordt het hebben van overgewicht afgeleid vanaf 2-jarige leeftijd.