Per 1 augustus 2020 is in Caribisch Nederland het jeugdstrafrecht van toepassing. Kenmerkend voor het jeugdstrafrecht is de pedagogische aanpak. Dat betekent dat straffen en maatregelen voor jongeren van 12 tot 18 jaar gericht zijn op positieve beïnvloeding van het gedrag, heropvoeding en het voorkomen van herhaling van strafbaar gedrag.
Met de introductie van het jeugdstrafrecht komen er meer op jongeren afgestemde mogelijkheden in de jeugdstrafrechtketen, om strafbaar gedrag aan te pakken. Belangrijke onderdelen hierbij zijn de herintroductie van Halt, de invoer van jeugddetentie en de coördinatie van taakstraffen en het toezicht op bijzondere voorwaarden door de Reclassering.
Voorkomen strafblad
Bij lichtere vergrijpen, zoals vernieling, spijbelen of rijden zonder rijbewijs, kan de politie jongeren doorsturen naar Halt. Daar krijgen jongeren de kans hun strafbare gedrag recht te zetten. Door het voeren van gesprekken, het uitvoeren van werk- en leeropdrachten en het bieden van excuses aan het slachtoffer, beoogt Halt grensoverschrijdend gedrag bij jongeren zo vroeg mogelijk te stoppen. Bij het volledig afronden van het Halt-traject voorkomt de jongere een strafblad.
Ernstige delicten
Bij zwaardere delicten, zoals mishandeling of geweldpleging, kan het Openbaar Ministerie besluiten een jongere te vervolgen. De Voogdijraad doet dan onderzoek naar de voorgeschiedenis van de jongere en adviseert de Officier van Justitie van het Openbaar Ministerie, welke straf het beste bij de jongere past. De rechter beslist uiteindelijk welke straf de jongere krijgt.
De rechter kan een jongere een geldboete of jeugddetentie opleggen. Dat laatste is een gevangenisstraf speciaal voor jongeren die een zwaar delict hebben gepleegd. De rechter kan die straf ook voorwaardelijk opleggen. Dat gebeurt dan onder bijzondere voorwaarden. Als een jongere opnieuw een delict pleegt of zich niet houdt aan de voorwaarden, dan kan de rechter beslissen dat de jongere alsnog in jeugddetentie moet. Er gelden op de jeugdafdeling van de gevangenis andere regels dan bij volwassenen. Zo mogen minderjarigen niet in eenzame opsluiting, maar ook niet samen geplaatst worden met volwassenen. Ook zijn er voor jongeren richtlijnen voor dagbesteding, onderwijs en het ontvangen van bezoek.
Bijzondere voorwaarden die jongeren opgelegd kunnen krijgen zijn bijvoorbeeld een taakstraf, verplichte behandeling of een avondklok. De Reclassering coördineert taakstraffen en ziet erop toe dat een jongere zich houdt aan bijzondere voorwaarden. Vaak krijgt een jongere ook een reclasseringsbegeleider van Jeugdzorg. Het doel is om de jongere op het rechte pad te houden en te zorgen dat hij niet weer de fout in gaat. Als dit lukt dan is dit goed voor de jongere én voor de samenleving.