• De afgelopen dagen heeft het Cft Curaçao en Sint Maarten de Gouverneur, de Raad van ministers, de minister van Financiën, de financiële commissie van de Staten, de Ministeriële Regisseur en Toezichthouder HNO, de directie van CBCS en de directie van RdK gesproken.
• Daarbij is uitvoerig gesproken over zogenaamde artikel 12 brief naar aanleiding van de eerste begrotingswijziging en de tweede uitvoeringsrapportage 2018.
• Op 9 oktober jl. heeft Cft een reactie van Curaçao ontvangen op onze brief van 25 september.
• Hierin gaven wij aan een begrotingstekort voor 2018 van ANG 68 miljoen te voorzien.
• Wij vonden de kostenbesparingen onvoldoende controleerbaar, voorzagen voor ANG 30 miljoen aan tegenvallende belastingen, vonden de vordering van ANG 37 miljoen op UTS te onzeker en miste concrete informatie over de risico’s HNO en afwikkeling restschuld Sehos.
• Vanochtend hebben wij ons standpunt aan Curacao medegedeeld.
• Het Cft vindt dat de kostenbesparingen in de begroting 2018 inmiddels voldoende zijn toegelicht.
• Ook is de prognose voor belastinginkomsten in 2018 bijgesteld en verder voldoende toegelicht.
• Ook hebben we eerste toelichting gehad van de maatregelen om de heffing, de inning en invordering van belastingen en niet-belastingen te verbeteren, doch het Cft heeft wel aangegeven dat verdere stappen nodig zijn om de heffing, inning en invordering van belastingen te verbeteren.
• Zeker nu is het meer dan noodzakelijk dat iedere burger van Curaçao zijn rechtvaardig deel aan belastingen betaalt.
• Voorts zijn verdere maatregelen zoals een 5% extra budgetkorting van ANG 11 miljoen afgesproken, die op korte termijn in vorm van BW aan de Staten wordt aangeboden.
• De voorwaardelijke betalingsregeling voor de UTS-vordering en de achterblijvende informatie omtrent HNO en Sehos bieden het Cft echter nog altijd onvoldoende comfort.
• Daarom zijn er de afgelopen dagen intensieve gesprekken gevoerd met de regering van Curaçao.
• Met alle waardering van het Cft voor de inspanningen in de afgelopen maanden om de begroting 2018 op orde te krijgen de onderliggende meerjarige budgettaire problematiek is echter onverminderd ernstig en niet opgelost, omdat de meeste van de genomen maatregelen een ad hoc-en incidenteel karakter hebben zijn.
• Geconstateerd moet worden dat de aanwijzing in 2012 onvoldoende heeft geleid tot duurzame en houdbare overheidsfinanciën.
• Zo was er in 2013 tot en met 2016 sprake van een tenminste sluitende gewone dienst, dit gebeurde vaak met incidentele dividenden.
• Het is daarom noodzakelijk alsnog de (meerjaren-)begroting structureel in evenwicht te brengen, door de onderliggende problematiek met de nodige daadkracht aan te pakken.
• Dit is ook om andere redenen noodzakelijk.
• Private investeerders willen hun risico’s beperken en kunnen vertrouwen op de stabiliteit en kwaliteit van het overheidsapparaat.
• Een noodzakelijke basisvoorwaarde daarvoor is een duurzaam en gedegen beheer van de overheidsfinanciën.
• Daarom heeft het Cft met Curaçao aanvullende afspraken gemaakt bovenop de toezeggingen in de brief van 9 oktober.
• Een getekend exemplaar van deze afspraken is beschikbaar.
• Ik wil er een aantal met u bespreken.
• Een belangrijke voorwaarde voor het oplossen van de structurele problematiek is het op orde brengen van het financieel beheer.
• Zonder goed financieel beheer is een ordentelijk begrotingsproces niet mogelijk.
• De (ultieme) toetssteen voor goed financieel beheer is het tijdig vaststellen van een jaarrekening met een goedkeurende accountantsverklaring.
• Afgesproken is dat de regering van Curaçao zeker stelt dat de jaarrekening 2021 wordt voorzien van een goedkeuring door de accountant.
• Daartoe is het noodzakelijk dat de financiële kolom van de ministeries snel en drastisch wordt versterkt.
• Curaçao zal daartoe middels prioritering financiële middelen vrij maken.
• De verbetering van financieel beheer moet in feite vandaag beginnen en vanochtend is met de Minister van Financiën afgesproken dat wij in februari als het college weer op dit eiland is intensief over de resultaten en verdere plannen zullen praten.
• Ook hebben we met de Raad van Ministers gewisseld dat dit niet alleen de zorg van de Minister van Financiën en het Cft zou moeten zijn maar van alle ministers, ministeries en overheidsinstanties.
• In dit verband is goed om u ook te wijzen op de afspraken over het nieuwe ziekenhuis HNO en de afwikkeling van de restschuld van Sehos.
• Bij HNO doen zich grote meerjarige risico’s voor, welke nog onvoldoende in beeld zijn.
• Wij hebben afspraken gemaakt over een snelle oplevering van de businesscase en zullen deze met argusogen bekijken.
• Ook hebben we afgesproken dat de hogere exploitatiekosten HNO gecompenseerd wordt door een hogere efficiëntie in de ziekenhuiszorg.
• Volgens aangereikte informatie zouden deze structureel tenminste ANG 60 miljoen hoger zijn dan de huidige situatie.
• Deze hogere efficiëntie in de ziekenhuiszorg is dus van cruciaal belang om te voorkomen dat de zorgkosten onhoudbaar worden en dat deze voorzieningen niet meer voor toekomstige generaties in stand gehouden kunnen worden.
• Ook hebben we stilgestaan bij de Eindschuldpositie van Sehos.
• Ook daar zullen risico’s beheerst moeten worden, ontwikkelingen in het schommelfonds moeten inzichtelijk worden gemaakt eveneens om te voorkomen dat de rekening wordt doorgeschoven naar de volgende generatie.
• Bij de afwikkeling van deze restschuld speelt een lening van ANG 30,5 miljoen van het land aan Sehos.
• Daarom is afgesproken dat indien leningen van het land moeten worden afgeschreven dat daar voorzieningen ten laste van gewone dienst getroffen moeten worden.
• Ook is het van belang om de houdbaarheid van de sociale zekerheid te bezien en de juiste informatie op tafel te hebben en ook daar zijn afspraken over gemaakt.
• Deze houdbaarheidsdiscussie in de zorg en sociale zekerheid klemt des te meer omdat de overheidsschuldquote van Curaçao fors oploopt ook door de bouw van het nieuwe ziekenhuis.
• Zoals eerder opgenomen in brieven van het Cft is de bouw van het nieuwe ziekenhuis waarschijnlijk ANG 200 miljoen duurder en zal dit via een aanvullende lening via de private markt gefinancierd worden.
• Het land Curaçao heeft eerder aangegeven dat deze 200 miljoen niet in de overheidsschuld valt.
• Wij hebben het standpunt dat de aanvullende investeringsfinanciering van HNO van 200 miljoen mee telt, net als de oorspronkelijke financiering, in de berekening van de schuldquote.
• De schuldquote dreigt daarmee verder op te lopen.
• Onder meer daarom zijn er ook afspraken gemaakt om af te lossen op de leningen en daardoor de absolute schuld te beperken.
• Tot slot benadruk ik een laatste afspraak.
• Van belang is een belastingherziening waar het verouderde systeem van Curaçao op de schop gaat heel hard noodzakelijk zijn.
• Met het uitvoeren van de gemaakte afspraken bovenop de eerder gemaakte afspraken over bijvoorbeeld een structureel dividendbeleid wordt een belangrijke stap richting houdbare overheidsfinanciën gezet.
• Overigens is ook economische groei noodzakelijk waaraan dit pakket een belangrijke bijdrage levert maar zeer zeker ook flexibilisering van de arbeidsmarkt en terugdringen van red tape en de administratieve lasten.
• Wij begrijpen dat de regering van Curaçao ook hierin plannen gaat ontwikkelen.
• Ik roep de regering van Curaçao op dit met voortvarendheid en doortastendheid ter hand te nemen en wij als Cft zullen dit vanuit onze taak zeer kritisch volgen.
• Vanzelfsprekend zullen wij RMR informeren over het totale pakket aan afspraken.
• Het hoor- en wederhoortraject is daarmee beëindigd en er zal dus geen advies tot aanwijzing aan de RMR volgen.
• Ik dank u voor uw aandacht.