Willemstad – Omdat het Atlantisch orkaanseizoen per 01 juni j.l. is begonnen, bereidt Defensie in het Caribisch gebied zich voor op het verlenen van noodhulp bij orkaanpassages. Daarvoor wordt momenteel een zogenoemde ‘Hurricane Excercise’ HUREX gehouden. Tijdens de deze oefening wordt een realistisch scenario doorlopen waarin alle aspecten van een noodhulpoperatie de revue passeren.
Het verlenen van militaire bijstand bij rechtshandhaving, rampenbestrijding of humanitaire hulpverlening is een van de hoofdtaken van Defensie in het Caribisch gebied. Het zijn complexe logistieke operaties die veel detailplanning vergen. Het beoefenen daarvan is dan ook geen overbodige luxe.
Fictieve orkaan Pandora
De fictieve orkaan Pandora bestaat gelukkig alleen op papier maar dankzij haar komst, kunnen de militairen op Aruba, Curaçao en Sint Maarten heel precies hun voorbereidende processen doorlopen. Tijdens een briefing rapporteert Marinierskazerne Savaneta op Aruba de staf in Curaçao in detail over de voorbereidingen die zijn getroffen om binnen enkele dagen met personeel en middelen naar Sint Maarten af te reizen. Daar wordt verwacht dat Pandora zal gaan huishouden. Het mariniersdetachement op Sint Maarten heeft overleg met de lokale rampenstaf en meldt dat er een aanvraag voor bijstand gaat komen. De eerste hulpmiddelen worden volgens de commandant ter plaatse in gereedheid gebracht.
Niet denkbeeldig
De oefening wordt niet alleen op papier uitgevoerd. In het Franse deel van Sint Maarten zijn militairen daadwerkelijk in de weer geweest om bij Hotel in La Belle Creole een incident met veel slachtoffers te oefenen. De locatie paste goed bij het scenario van de oefening, want het hotel is in 1995 daadwerkelijk door orkaan Luis verwoest.
Met name Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba liggen in een gebied waar de kans op passage van een orkaan of tropische storm groot is. In oktober vorig jaar nog trof orkaan Matthew het gebied en richtte met name verwoestende schade aan in Haïti. Met voornamelijk personeel en materieel van de Koninklijke Marine destijds 450 ton aan hulpgoederen en water afgeleverd en zijn vele reparatie en opbouwwerkzaamheden verricht. In 2015 werd het eiland Dominica getroffen door tropische storm Erika. Defensie is daar ingezet om hulp te verlenen aan de bevolking in de overstroomde gebieden. In 2014 raasde orkaan Gonzalo over Sint Maarten. Gelukkig met niet al te veel schade tot gevolg, maar de bemanning van het Marinesteunpunt Pointe Blanche op Sint Maarten is wel ingezet. In 2010 passeerde orkaan van de 3e categorie Earl het eiland Sint Maarten slechts op 50 kilometer afstand. In 1999 geselde orkaan Lenny het eiland gedurende twee dagen met harde winden en zware regen. In 1996 richtte orkaan Luis grote verwoestingen aan op het eiland.
Nog langer geleden verleende het marineschip Hr.Ms. Van Amstel in 2005 hulp na de verwoestende orkaan Katrina. Hr.Ms. Van Nes en Hr. Ms. Pelikaan boden in 2007 humanitaire noodhulp aan de bevolking van het door orkaan Felix zwaar getroffen Nicaragua. En in 2008 leverde de marine militaire bijstand op Sint Maarten na passage van orkaan Omar.
Defensie in het Caribisch gebied heeft dus een rijke ervaring in het verlenen van noodhulp bij orkaanrampen. Tijdens het orkaanseizoen, dat loopt van 1 juni tot 1 december, houden de medewerkers van het Marine Hoofdkwartier in het Caribisch gebied (MHKC) op de Marinebasis Parera op Curaçao, het weer nauwlettend in de gaten. Ook tijdens de oefening wordt de fictieve orkaan Pandora op de voet gevolgd, de afgelegde baan bekeken en de voorspellingen bijgehouden. Bij een dreigende orkaanpassage kunnen de eilanden een verzoek tot militaire bijstand indienen en kan een noodhulpoperatie in gang worden gezet.
Mensen en middelen
Bij een noodhulpoperatie worden vrijwel alle middelen die vallen onder het commando van de Commandant Zeemacht in het Caribisch gebied ingezet. Van de in het gebied aanwezige schepen van de Koninklijke Marine, het stationsschip en transportschip Zr.Ms. Pelikaan, tot medische eenheden. Van het orkaan-noodhulpdetachement afkomstig van het 32ste Raidingsquadron van het Korps Mariniers in Aruba, tot bouw- en reparatiespecialisten van de Landmachtcompagnie gestationeerd op Curaçao. De mariniers van het marinedetachement op Sint Maarten helpen waar mogelijk met de laatste noodmaatregelen. Van het dichtspijkeren van ramen, het vullen van jerrycans met water tot het overbrengen van noodvoorraden naar de shelters. Tijdens de orkaanpassage beveiligen de mariniers deze shelters.
Na de passage maakt het orkaannoodhulpdetachement in samenwerking met marine- en landmacht-personeel de balans op van de schade en van de benodigde hulpverlening. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van patrouillevliegtuigen van de Kustwacht. Waar mogelijk worden ze ingezet voor het verlenen van medische assistentie en het ruimen van puin. Ook kunnen de militairen worden ingezet voor het bewaren van openbare orde en veiligheid.
Dankzij de oefening HUREX zijn de eenheden van Commandant Zeemacht in het Caribische gebied in samenwerking met Kustwacht en lokale hulpverleningsinstantie, voorbereid op het orkaanseizoen●